Je baby wil niet slapen, raakt oververmoeid en al snel zitten jullie in een vicieuze cirkel. Waarom lukt het je baby niet om te slapen overdag of ’s nachts? Wat heeft je baby nodig, wat kan jij anders doen? In dit artikel lees je veelvoorkomende oorzaken en de oplossingen.
Op deze pagina
Wat als je baby niet wil slapen?
Misschien heeft je baby al vanaf de eerste weken moeite met zelf in slaap komen. Of misschien was het juist in het begin geen enkel probleem en is dat nu ineens helemaal anders. Hoe dan ook, je leest dit artikel omdat je baby niet goed in slaap komt of helemaal niet wil slapen. Je kunt dan echt met je handen in je haar zitten. De nachten kunnen je opbreken, overdag ben je misschien uren bezig om je baby in slaap te krijgen en je zoekt je suf naar dé oplossing.
In dit artikel heb ik mijn eigen ervaring verwerkt die ik heb opgedaan met mijn twee dochters. Met mijn eerste dochter heb ik een enorme zoektocht doorlopen. Ze was ontzettend onrustig, kon enkel in slaap vallen aan mijn borst, schrok snel wakker, kwam met veel moeite in slaap overdag en ja …. het was zwaar. Wellicht fijn voor jou nu om te weten: het is helemaal goed gekomen. Met mijn tweede dochter was alles volkomen anders. Ik wist zoveel meer en handelde vanuit veel meer rust en vertrouwen. Een groter contrast kon ik me niet voorstellen. Op een dag zat ik zelfs bij de dokter met de vraag: “Is het wel normaal dat ze zoveel slaapt?”.
Ik heb de 3 meest voorkomende vragen op een rij gezet en beantwoord. Het artikel staat boordevol tips en inzichten. Dus herken je je in de woorden: mijn baby wil niet slapen? Lees dan vooral dit artikel door.
1. Mijn baby is moe maar wil niet slapen
9 van de 10 keer is je baby eigenlijk té moe in dit geval. Een van de belangrijkste inzichten voor mij was dat een pasgeboren baby maximaal 45 minuten wakker zou moeten zijn volgens het ideale ritme. Lukt het niet in bed? Kies dan vooral een alternatief zoals de draagdoek, wandelwagen of iets anders, zodat je baby in ieder geval slaapt. Dat is namelijk het belangrijkste om de vicieuze cirkel van oververmoeidheid te voorkomen/op te lossen.
Misschien heb je last van overtuigingen dat je baby toch echt moet leren in eigen bedje te slapen of niet aan de borst/fles in slaap mag vallen. Ik adviseer om die overtuiging te durven loslaten. Durf je aan te passen naar het tempo van je baby. Weet dat je baby écht (alleen) zal leren inslapen, vooral als jij je baby de tijd geeft om daar aan te wennen. Veiligheid, vertrouwen, rust en liefde gaan je baby daarbij helpen. En als je baby nu wél in een draagzak of de wagen slaapt maar niet in een bedje, dan komt er echt een ‘natuurlijk moment’ waarop de overgang soepel gemaakt kan worden naar een bedje. Zonder stress.
Een paar ervaringen uit mijn zoektocht om van te leren:
Terwijl ik met kleine baby dacht: gezellig even spelen na het voeden en verschonen, bleek dat eigenlijk helemaal niet zo slim te zijn. Want al snel zaten we in een patroon van een oververmoeide baby die maar wat graag wilde slapen, maar het lukte niet.
Nadat ze de eerste weken vooral bovenop mij sliep overdag en ik dus continu op de bank lag, kreeg ik daarna de behoefte aan meer bewegingsvrijheid voor mezelf en ik had de overtuiging dat ze toch echt moest leren slapen in een bedje. Maar dat ging helemaal (nog) niet. Het werd dus voornamelijk wandelen met de kinderwagen, want dan viel ze uiteindelijk wel in slaap. Met mijn tweede had ik mijn handen vol aan de peuter en dus direct bewegingsruimte nodig. Mijn tweede baby lag dus al hele dagen tegen me aan te slapen in de draagdoek overdag. En dat deed ik vanuit rust, zonder de angst dat ze ‘moest’ leren in een bedje te slapen. En pas een flinke tijd later, toen ze de nachten prima op zichzelf liggend kon slapen, ben ik de overdagslaapjes in bed gaan aanbieden. Zonder probleem, want ze was er aan toe.
Bij mijn eerste dochter was ik in conflict met mijn moedergevoel en mijn ratio. Zij viel als baby op gegeven moment enkel in slaap aan de borst. En af en toe dacht ik: ze moet toch leren zonder? Ik moet toch weg kunnen? Papa moet het toch kunnen oplossen? En dan besloot ik maar (in mijn eentje) een lange wandeling te maken zodat papa het kon proberen. Dan kwam ik na een uur terug en trof ik een totaal overstuur kindje aan. Het was te vroeg. Ze was er nog helemaal niet aan toe. En ik handelde vanuit angst voor de toekomst. Mijn overtuiging nu? Hoe eerder je vol overgave durft los te laten, durft mee te veren in het moment, durft te vertrouwen dat je baby stapje voor stapje zelfstandiger zal leren slapen… hoe eerder je baby jouw rust zal voelen en de stapjes kan gaan zetten.
2. Baby komt niet in slaap
Er zijn een aantal redenen waarom je baby niet in slaap komt waar je wat aan kunt doen.
Als je ziet dat je baby zichzelf bijvoorbeeld per ongeluk wakker beweegt terwijl hij/zij net in slaap valt, dan kan je ervoor kiezen om in te bakeren zodat je baby zich niet met de eigen armpjes wakker kan slaan. Deze inbakerdoek vond ik echt geweldig en deze hebben we ook in het begin gebruikt.
Als je een te lichte kamer hebt, kan het helpen om de kamer te verduisteren. Wees niet bang voor het omwisselen van dag- en nachtritme. Door de geluiden die overdag in huis en buitenshuis te horen zijn, weet je kind dat het overdag is. Bij ons slapen de kinderen in totaal verduisterde kamers om tot rust te kunnen komen.
Misschien heeft je baby moeite met ontspannen en helpt een muziekdoosje of een projector zoals wij hebben (beide kinderen een succes geweest). Zorg wel voor zo min mogelijk prikkels verder. In het begin heb ik ook nachtenlang white noise muziek uitgeprobeerd. Daar werd ik zelf niet heel blij van haha.
Raakt je baby in paniek als jij weggaat? Dan heeft het daar mogelijk mee te maken en helpt het als je er even bij blijft zitten. Eventueel met een hand op de buik of hand in hand.
Kan het zijn dat je baby het te koud heeft? Dan kan een slaapzak het verschil maken (aanrader 1, aanrader 2) of het aandoen van sokjes.
Het kan ook zijn dat je pasgeboren baby geborgenheid mist. Een draagzak zoals eerder genoemd kan een oplossing zijn. Voor de nachten had ik zelf bij mijn tweede een oplossing die niet binnen de categorie veilig slapen hoort, maar wel mega mega mega goed werkte: mijn dochter lag bovenop een dubbelgevouwen voedingskussen waar ik een hoes omheen had gedaan. Dat kussen lag in de co-sleeper en kon geen kant op. Zij lag erbovenop op haar rug. Een schapenvachtje kan ook die geborgenheid geven.
3. Baby wil niet slapen 3 weken
De eerste week/weken slaapt je baby bijna alleen nog maar. Op gegeven moment wordt je baby steeds iets alerter en komt er meer van de buitenwereld binnen. Beeld je maar eens in wat je dan veel nieuwe dingen ervaart en voelt. Je baby voelt zich volkomen één met de wereld om zich heen. Dus alle ervaringen zijn voor een baby vooral lichamelijk en de overgangen tussen wakker worden, voeding krijgen, verzorging en slapen is iets nieuws. Doordat je baby zich bewuster is, is dit ook even wennen.
Houd dit vooral in je achterhoofd en besef je daarmee dat jij de veilige haven bent van je baby en je baby kan begeleiden in deze nieuwe wereld. Lees hieronder de belangrijkste tips en probeer vooral rust en regelmaat toe te passen. Je baby zal de volgorde van de handelingen gaat ervaren en herkennen. Hiermee maak je het je baby gemakkelijker om te wennen.
4. Baby slaapt niet overdag
Je baby slaapt niet overdag en raakt steeds oververmoeider. Een van de belangrijkste vragen is hierbij of je baby oververmoeid is. Hoe oververmoeider een baby is, hoe moeilijker hij/zij in slaap kan vallen. In mijn introductie schreef ik dat ik mijn eerste kind volkomen oververmoeid was en niks, behalve wandelen met de wagen, hielp om in slaap te komen.
Als jouw baby ook oververmoeid is en daarom niet slaapt overdag, dan is de eerste stap dat je kindje weer bij kan slapen. Je weet misschien wel een manier waarop jouw baby wel in slaapt komt (autorijden, in de wagen wandelen, draagdoek…). Zorg een weekje voor voldoende slaapjes overdag in een ritme dat past bij de leeftijd van je baby. Wees vooral niet bang dat je je baby aan iets laat wennen waar je niet meer vanaf komt. Dat je kindje slaap krijgt (en leert slapen) is belangrijker dan nu iets voor elkaar proberen te krijgen wat nog niet lukt.
Probeer goed te kijken naar de éérste slaapsignalen van jouw baby. Zorg dat je direct bij de eerste signalen start met het slaapritueeltje en zorg dat je baby snel slaapt.
Wat ook goed is om te weten is dat baby’s één cyclus slapen of twee aan elkaar vast. Probeer dus niet bij het allereerste geluidje erheen te snellen, mogelijk slaapt je baby namelijk nog een volgende cyclus door.
5. Baby wil niet slapen 6 maanden
Zoals je weet ontwikkelen baby’s zich in fases. Zo zijn er ook de zogenaamde momenten dat baby’s door een slaapregressie heen kunnen gaan. Van 6 op 7 maanden kan er zo’n slaapregressie plaatsvinden. Je herkent mogelijk een of meer van onderstaande dingen. Je baby:
- sliep eerder als een roosje, en is nu iedere nacht een uur of langer wakker;
- wil niet meer rustig gaan slapen;
- lijkt overdag niet meer te willen slapen;
- wil vaker drinken;
- zit niet echt lekker in z’n vel en huilt vaker.
Zo’n slaapregressie duurt vaak een aantal weken en kan even plotseling weer over zijn zoals het begon. Mijn advies is, go with the flow. Accepteer dat je nachten (weer even) gebroken zijn. Wees er voor je baby. Blijf voorspelbaar. Belangrijk: soms lijkt het alsof je baby een middagslaapje minder nodig heeft, maar dat is in zo’n fase niet het geval. Besluit dus niet al te snel een middagslaapje te gaan skippen in dit soort periodes, want het kan juist oververmoeidheid en daardoor slechtere nachten tot gevolg hebben.
Belangrijkste tips op een rij
Ken het ideale ritme
Het geeft enorm veel houvast om te weten wat het ritme van een baby is per aantal weken/maanden. Hoe lang is wakkertijd, hoe lang duurt een slaapcyclus, hoeveel slaapjes op een dag met hoeveel tijd ertussen, hoeveel cycli achter elkaar tijdens een middagslaapje.
Als je dit ritme globaal kent, kan je daar op voortbouwen door goed te luisteren en kijken naar de signalen van je kind. Probeer niet té gefocust op de klok te gaan leven, maar neem het wel als basis. Dit is het boek geweest dat mij onwijs veel geleerd heeft en mijn bijbel werd om mijn eerste kindje rustig in slaap te krijgen.
Creëer een ritueel
Door een aantal elementen te herhalen voor het slapengaan, creëer je een vertrouwd ritueel voor je baby. Je baby zal dan beseffen dat het tijd is om te slapen. Hou dit ritueel kort en rustig. Demp de lampen, ga zachter praten, beweeg langzaam. Doe handelingen in een vaste volgorde, zoals luier verschonen, flesje geven, liedje zingen, kusje geven, neerleggen.
Ook hier heeft dit boek me enorm veel geleerd over het creëren van een goed ritueel. Het enige waar ik van af ben geweken destijds was het advies om te drinken ná het slaapje in plaats van ervoor. Bij ons is een ritme van drinken voor het slapen voor beide kinderen heel fijn geweest. En de angst dat ze dan áltijd moeten blijven drinken als ze wakker worden om weer in slaap te komen… tja… dat is zo’n angstige overtuiging die je maar beter los kunt laten.
Geef houvast
Je wilt zó graag dat je baby kan uitrusten, slaapt. Soms ben je geneigd om dan maar alles uit de kast te halen. De ene tip na de andere probeer je uit. Je baby heeft echter geen idee wat komen gaat. Vooral niet als er iedere keer iets nieuws uitgeprobeerd wordt. In navolging van de tip hiervoor, is het dus goed om je baby een veilig, vertrouwd gevoel te geven door voorspelbaar te zijn. Zo leert je baby wat komen gaat. Zo geef je houvast bij het leren slapen.
Kies daarom bewust voor een manier waarop jij je baby wilt leren slapen. Denk hierbij aan wel/niet teruggaan de kamer op, wel/niet drinken voor het slapengaan, wel/niet erbij blijven zitten als je baby in slaap valt. Wees voorspelbaar.
Vind rust in jezelf
Als jij onrust ervaart, voelt je baby dat. Kies daarom iedere keer voor liefde in plaats van angst. Dat klinkt misschien nog wat vreemd, maar als moeder handel je soms (ongemerkt) vanuit overtuigingen die niet kloppen. Een angst is dan bijvoorbeeld: “Als mijn kind gewend raakt aan in slaap vallen bij mij, dan leert mijn baby nooit zelf slapen” of “Als mijn baby te lang bij mij slaapt, dan zal hij nooit in z’n eigen bedje leren slapen”. Onthoud dat kinderen flexibel zijn en dat áls er patronen ontstaan die je later liever anders ziet, dan is dat altijd mogelijk. Dus laat ideeën/angsten over de toekomst los en kijk naar het hier en nu. Wat heeft je baby en wat heb jij nu nodig?
Luister naar je moedergevoel
Als kersverse moeder ben je geneigd te handelen naar wat je denkt dat hoort. De omgeving helpt daar niet echt bij, door opmerkingen te maken of goedbedoelde tips te geven. Onthoud dat het normaal is dat een baby nog niet goed slaapt of in slaap komt. Ieder kind is anders, iedere ouder is anders. Probeer je niet te vergelijken met anderen. Probeer niet teveel adviezen tegelijkertijd of kort na elkaar uit.
Ga na wat jij belangrijk vindt en zorg dat je daar zelf helemaal oké mee bent. Probeer te ontdekken op welke manier jij de situatie kunt accepteren zoals die nu is, om van daaruit op een liefdevolle manier naar een fijn ritme toe te werken. Gaat laten huilen bijvoorbeeld dwars tegen je gevoel in? Luister dan naar je gevoel in plaats van krampachtig door te zetten. Want waarom zou je dat doen?
Heel veel succes!
Als je vanuit je moedergevoel met een flinke dosis voorspelbaarheid en alle liefde van de wereld je baby leert slapen, dan leg je een veilige basis. Ik was zelf zo zoekende met mijn eerste, heb van alles geprobeerd, zelfs een paar avonden slaaptraining (met een aantal minuten laten huilen dus). Dat laatste ging kei- en keihard tegen mijn gevoel in. En dus bleef ik beschikbaar, bleef ik wiegen, bleef ik voeden. En het resultaat is dat mijn kinderen zich veilig en vertrouwd voelen in hun bedjes en heerlijk in slaap vallen en de hele nacht doorsnurken. Zonder problemen! En af en toe is er een fase waarin er eentje ’s nachts (een aantal keren) wakker wordt. En dan ga ik erheen, elke keer weer, aai ik even of geef ik een slokje water en dan slapen ze weer verder. Ook was er een fase dat de peuter naar ons toekwam om bij ons te slapen. En ook die ging weer voorbij. En zo flowen we mee. Zonder angst dat als we nu x doen we later y ervoor terugkrijgen.